Thâm mụn là vấn đề “đau đầu” cần giải quyết sau khi nặn mụn hay điều trị mụn. Có 2 loại thâm mụn chúng mình thường gặp là thâm đỏ và thâm đen. Và chúng đều có thể xuất hiện trên da ngăm hay da trắng, da dầu hay hỗn hợp thiên dầu. Tuy nhiên, bạn cần hiểu đúng về các loại thâm mụn để chọn phương pháp xử lý đúng đắn, mang lại hiệu quả nhanh chóng. Cùng mình tìm hiểu về thâm mụn qua bài viết hôm nay nhé!
Nội Dung
Thâm đỏ và thâm đen khác nhau thế nào?
Trước khi phân biệt thâm đỏ và thâm đen, hãy chắc chắn bạn đang hiểu đúng thâm mụn là gì nhé! Bên cạnh đó, nguyên nhân hình thành thâm mụn là do đâu cũng rất quan trọng cần nắm được.
Thâm mụn là gì?
Thâm mụn là tình trạng tăng sắc tố da sau mụn. Vết thâm mụn hình thành là kết quả của phản ứng viêm hoặc tổn thương da. Thâm mụn được chia làm 2 loại chính là: thâm đen (thâm nâu) và thâm đỏ.
Thâm đỏ là gì? Thâm đỏ sau mụn là gì?
Thâm đỏ hay PIE (Post- Inflammatory Erythema) là tình trạng tăng hồng ban sau viêm. Cụ thể, các vết thâm có màu hồng hoặc đỏ trên da. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng PIE là do tăng sinh mạch máu, máu bơm về khu vực bị viêm (thường là mụn) nhiều hơn. Cơ chế hình thành thâm đỏ chủ yếu là tác động vào mạch máu và thường gặp ở bạn có nền da sáng và mỏng, tổn thương mạch máu.
Thâm đen là gì?
Thâm đen hay PIH (Post Inflammatory Hyperpigmentation) là tình trạng tăng quá mức hoặc phân bố không đều của melanin ở da sau phản ứng viêm. Thâm đen (thâm nâu) hình thành do tăng sản sinh melanin. PIH hình thành ngoài do viêm sau mụn, còn bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác như: sau các tổn thương vật lý trên da, nhiệt độ, tổn thương do UV (ánh nắng mặt trời), rối loạn Hormone, sử dụng thuốc bừa bãi….
Thâm đen thường gặp ở những người có làn da ngăm nhiều hơn. Nếu da bị mụn mà ko bảo vệ da tốt, thì tia nắng mặt trời sẽ kích thích sản sinh melanin nhiều hơn và làm thâm mụn lâu hết hơn rất nhiều. Một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn tới thâm đen là do việc nặn mụn không được vệ sinh. Việc chúng mình ngứa tay liên tục sờ lên mụn, cậy mụn, không dùng sát trùng khi nặn mụn sẽ dẫn tới viêm nhiễm làm kích thích tế bào dưới gây thâm mụn. Một trong những thói quen mình tập từ khi da bị mụn đó chính là ít soi gương lại.
Ngoài ra, thâm đen còn có thể hình thành từ tình trạng viêm kích ứng do sử dụng treatment quá mạnh. Cái này mình cũng bị vài lần rồi. Dùng tretinoin và BHA quá đà khiến da nổi mụn mẩn, đỏ ngứa không chịu được, xong dùng tay gãi rồi thành thâm đen luôn.
>> Tin đọc nhiều nhất hôm nay: Paula’s Choice 2% bha liquid trị mụn ẩn và các loại mụn có hiệu quả?
Thâm đỏ và thâm đen cái nào nặng hơn?
Từ cơ chế hình thành có thể thấy thâm đỏ lâu biến mất hơn rất nhiều. Có khi cả năm trời thâm đỏ không hết nhưng thâm đen có thể điều trị dễ dàng hơn với nhiều hoạt chất khác nhau. Ngoài ra, tốc độ da phục hồi về trạng thái ban đầu, cải thiện tình trạng tăng sắc tố sẽ còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nữa như: đặc điểm da, tình trạng thâm đỏ ra sao, mới hay lâu năm,….
Với những bạn có làn da sáng thì tình trạng thâm mụn hết khá nhanh, tuy nhiên những làn da đậm màu, sắc vàng nhiều thì tình trạng PIH khá là lâu. Bình thường sau 1 tháng da sẽ thay da chết 1 lần, tuy nhiên khi chúng mình càng lớn thì thời gian này sẽ kéo dài hơn. Với những bạn bị thâm mụn sâu thì sẽ mất rất nhiều thời gian, nên các bạn đừng quá sốt sắng nhé.
Với làn da dầu mụn của mình, mình từng bị cả thâm đen và thâm đỏ. Ngày trước còn chẳng biết cách điều trị ra sao. Da bị thâm là auto đắp mặt nạ tự nhiên như: mặt nạ sữa chưa yến mạch, sữa tươi, lòng trắng trứng,…. Hay bôi mấy loại kem nghệ, Yoosun rau má thôi. Và kết quả đương nhiên là thâm mãi không hết rồi.
Tuy nhiên, nếu so sánh giữa thâm đỏ và thâm đen thì thâm đen trên da mình cũng nhanh biến mất hơn. Do đó, dù là bị thâm đỏ hay thâm đen, bạn hãy kiên nhẫn và áp dụng các biện pháp xử lý phù hợp cho từng loại nhé!
Phương pháp điều trị các loại thâm mụn
Với từng loại thâm đỏ và thâm đen, nguyên nhân và cơ chế hình thành cũng khác nhau. Do đó, giải pháp trị thâm đỏ và thâm đen cũng khác nhau. Cùng Quỳnh đi tìm hiểu cách trị thâm đỏ và thâm nâu (thâm đen) ngay bây giờ nhé!
Thâm mụn đỏ nên dùng gì?
Để điều trị PIE thâm đỏ hiệu quả, chúng mình cần chịu khó dưỡng ẩm, phục hồi, chống nắng cho da. Da càng khỏe, càng trẻ sẽ càng nhanh hết thâm đỏ. Các thành phần phục hồi, làm dịu da tham khảo như: Ceramide, Squalene, Peptide, vitamin B5, HA ,… Ngoài ra, chúng mình có thể sử dụng các hoạt chất nhẹ nhàng như:
– Giảm viêm: Licochanol, 4T Butyl cyclohexanol,…
– Giảm đỏ: Trexorutin, Neutrazen, Azelaic, Tranexamic, Niacinamide,…
>> Xem thêm: Review kem dưỡng ẩm cho da dầu mụn A-Z cho người mới!
Một biện pháp trị thâm đỏ hiệu quả hơn nhưng tốn kém chi phí hơn đó chính là laser ánh sáng. Ánh sáng được dùng trong laser là ánh sáng đỏ ( Intense Pulse Light Therapy: IPL). Và Vbeam Pulsed Dye Laser là thiết bị rất hiệu quả trong điều trị đỏ da, mỗi lần điều trị tầm 3tr, bạn chỉ cần treatment tầm 1 đến 2 lần là đã mang lại hiệu quả đến 50%.
*** Lưu ý: PIE do phì đại mạch máu thì bôi sẽ không hiệu quả mà lúc này cần đi Laser thôi. Ngoài ra, da bị thâm đỏ nên tránh dùng những thành phần treatment nặng như:
– Acid nồng độ cao: AHA, BHA, Retinoid,..
– Thành phần dễ kích ứng: HQ, Kojic, Cysteamin, Urea,..
– Peel nhiều – Laser bóc tách
>>> Để trị thâm đỏ PIE, hãy kiên nhẫn phục hồi, dưỡng ẩm để tình trang đỏ trên da sẽ giảm đi theo thời gian. Đừng quên duy trì chu trình skincare hỗ trợ điều trị mụn hiệu quả và không quên bôi chống nắng đầy đủ mỗi ngày nữa nhé! Hạn chế dùng các loại treatment mạnh bạo sẽ khiến da càng yếu và mụn hơn.
Trị thâm đen nên dùng gì?
Để trị thâm đen, chúng mình có nhiều nhóm hoạt chất khác nhau. Để điều trị PIH hiệu quả, cần kết hợp các hoạt chất với nhau. Nếu chỉ dùng 1 hoạt chất thì rất khó cải thiện. Tuy nhiên, chúng mình cũng không nên dùng hết các loại trong 1 chu trình mà chỉ cần 3 – 4 loại là ổn rồi nhé.
Vì các hoạt chất giúp điều trị PIH đều có nguy cơ gây kích ứng cao, và kích ứng thì gây viêm. Nếu tình trạng viêm xảy ra sẽ dẫn tới tình trạng tăng sắc tố nặng thêm. Nên theo kinh nghiệm của mình, cứ lựa chọn 2 – 3 hoạt chất kết hợp với nhau trước, nếu không hiệu quả sẽ đổi sang các hoạt chất khác.
Các nhóm hoạt chất thường dùng để điều trị PIH gồm:
– Nhóm bạt sừng giúp trị thâm đên có: AHA (Glycolic hoặc mandelic).
– Nhóm ăn thịt hắc sắc tố (Retinoid, HQ, Kojic Acid, Arbutin., B- resorcinol….).
– Nhóm kháng viêm (Niacinamide, AZA,…..).
– Nhóm chống ô xi hóa (Vitamin C các dạng, hiệu quả nhất vẫn LAA).
– Nhóm cải thiện tổng thể tone da: Retinoid, TXA (Tranexamic acid), Phytic acid, B-Resorcinol…. Trong đó, sử dụng Txa (Tranexamic acid) đường tiêm và uống sẽ hiệu quả rõ hơn hẳn là bôi.
Bây giờ cùng mình tìm hiểu một số hoạt chất trị thâm đen phổ biến trong các nhóm trên nhé!
– Hydroquinone: ưu tiên cho trị nám, còn với PIH do mụn mình cần trợ giúp tư vấn của bác sĩ chứ không nên tự ý dùng được nhé. Đặc biệt những loại có nồng độ cao > 4%.
– Arbutin: thay thế cho Hydroquinone giúp điều trị PIH khá an toàn.
– Kojic Acid: khá mạnh trong việc làm trắng hay điều trị PIH, được lên men từ gạo, đậu nành.
– Azelaic Acid: rất phổ biến trong nhiều sản phẩm, đặc tính nhẹ nhàng, không dễ gây kích ứng và nhiều tác dụng cho những da dễ bị mụn. Derma Forte và Magaduo Gel là các sản phẩm phổ biến chứa azelaic acid mà mọi người thường hay dùng. Cá nhân mình cũng đã dùng cả 2 và thấy hiệu quả trị thâm của Derma Forte tốt hơn Magaduo Gel nhưng cũng không nhanh mà cần thời gian và nếu thâm nặng thì phải kết hợp thêm các hoạt chất khác nữa.
>> Xem thêm: Megaduo gel có tác dụng gì? Cách sử dụng Megaduo gel hiệu quả!
– Retinoic, AHA, BHA: Hoạt chất giúp tái tạo da nhanh hơn bạn cũng nên ưu tiên sử dụng. Mình cũng đã và đang dùng AHA, BHA, tretinoin. Nhìn chung thì các hoạt chất này sẽ giúp da sáng và đều màu hơn.
Ngoài ra, bạn có thể cân nhắc tới phương pháp peel da và lăn kim, phi kim. Peel da thì nên dùng đúng liều, đúng thời gian, không nên sử dụng quá nhiều nhé. Lăn kim, phi kim thì cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn nếu tự mua cây lăn kim hoặc nên tới các địa chỉ thẩm mỹ uy tín.
Một vấn đề cực kỳ quan trọng phải nhắc lại “n” lần khi dùng hoạt chất trị PIH đó là chống nắng thật cẩn thận. Dùng các loại chống nắng có màng lọc ổn định, mạnh mới đủ bảo vệ da.
Một số lưu ý khi điều trị thâm đỏ và thâm đen
Để điều trị cả thâm đỏ và thâm đen, ngoài các giải pháp trên, bạn đừng quên tránh nóng, tránh nắng và chống nắng tích cực nhé. Ưu tiên sử dụng các loại kem chống nắng làm mát da, tránh dày xéo da. Đồng thời, chúng mình cũng không nên dùng nước nóng xông hơi nóng các kiểu lên da thì thâm mụn sẽ nhanh hết hơn. Bạn cứ để ý mà xem, bình thường các vết thâm có thể không quá nổi trên da nhưng nếu đi nắng nhiều sẽ nổi rõ hơn. Do đó, da càng dễ bị nóng sẽ càng lâu hết thâm mụn.
Luôn luôn skincare da hàng ngày đúng quy trình, đặc biết chú trọng cấp ẩm cho da đầy đủ cũng là cách giúp thâm mụn nhanh biến mất. Uống nhiều nước, ăn trái cây và quan trọng và tinh thần luôn thoải mái, tránh căng thẳng thì mụn sẽ hết và thâm mất dần. Hãy xác định việc điều trị thâm mụn cần thời gian và không thể một sớm, một chiều nhé.
Hy vọng những thông tin về thâm đỏ và thâm đen trên đây sẽ có ích cho bạn. Kiến thức trong bài viết được tham khảo từ thông tin bài chia sẻ kiến thức của chị Nguyễn Giang – Admin Group Bí Mật Của Da và bác sĩ Dr Trang Pia xinh đẹp. Chúc các bạn sớm trị thâm mụn thành công! Da mình hiện tại cũng hết thâm rồi, thi thoảng mụn quay lại thì lại trị thâm bình thường^^.
